Inferno
Welcom on Inferno
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Galerie
Rejestracja
Profil
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
Forum Inferno Strona Główna
->
Regulamin
Napisz odpowiedź
Użytkownik
Temat
Treść wiadomości
Emotikony
Więcej Ikon
Kolor:
Domyślny
Ciemnoczerwony
Czerwony
Pomarańćzowy
Brązowy
Żółty
Zielony
Oliwkowy
Błękitny
Niebieski
Ciemnoniebieski
Purpurowy
Fioletowy
Biały
Czarny
Rozmiar:
Minimalny
Mały
Normalny
Duży
Ogromny
Zamknij Tagi
Opcje
HTML:
TAK
BBCode
:
TAK
Uśmieszki:
TAK
Wyłącz HTML w tym poście
Wyłącz BBCode w tym poście
Wyłącz Uśmieszki w tym poście
Kod potwierdzający: *
Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Skocz do:
Wybierz forum
Forum główne
----------------
News
PvP
Hunty
Pomysły
Zdjecia
Trade
Regulamin
Inne
----------------
Z innej beczki
Przegląd tematu
<table border="0" cellpadding="3" cellspacing="1" width="100%" class="forumline"> <tr> <th class="thCornerL" width="22%" height="26">Autor</th> <th class="thCornerR">Wiadomość</th> </tr> <tr> <td width="22%" align="left" valign="top" class="row1"><span class="name"><a name=""></a><b>Krandans</b></span></td> <td class="row1" height="28" valign="top"><table width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tr> <td width="100%"><img src="http://picsrv.fora.pl/subSilver/images/icon_minipost.gif" width="12" height="9" alt="Post" title="Post" border="0" /><span class="postdetails">Wysłany: Nie 15:57, 19 Wrz 2010<span class="gen"> </span> Temat postu: forum numer1 <div style='display:none'>Słownik {{{z j</span></td> </tr> <tr> <td colspan="2"><hr /></td> </tr> <tr> <td colspan="2"><span class="postbody">forum numer1 <div>Słownik {{{z języka}}}-polski, polsko- online <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br />Język etruski to wymarły w I wieku naszej ery język nieindoeuropejski, o nieustalonym pochodzeniu i pokrewieństwie z innymi językami. Był to język pisany i mówiony w dawnej Etrurii i sąsiednich regionach (to obecna Toskania, Umbria, Veneto, Emilia-Romania i Lombardia we Włoszech). <br />Język etruski został wyparty przez łacinę i pozostawił po sobie niewiele śladów: kilkadziesiąt zapożyczeń w łacinie (np. etr. <i>phersu</i> to łac. <i>persona</i> [osoba]), kilka tekstów ciągłych i nazwy miejscowości (np. Parma). <br />Nieznane jest znaczenie większości słów etruskich, dlatego zachowane teksty nie mogą być dokładnie odczytane. <br /> <br /> <br /> <br />Pochodzenie Etrusków było i jest sporne: jedna z hipotez głosi, że byli autochtoniczną ludnością Italii, zanim przybyli tam około 1000 lat p.n.e. przodkowie Rzymian. Herodot (<i>Dzieje</i> I.94), opisuje 'Tyrreńczyków' (czyli przypuszczalnie Etrusków) jako przybyszów z Lidii w płd.-zach. Anatolii, skąd pod przywództwem Tyrrhoeusa, uciekając przed klęską głodu, przybyli do Umbrii. Dionizjusz z Halikarnasu stwierdził w I wieku n.e., że język etruski nie jest podobny do żadnego ze znanych języków. <br />Po podbiciu Etrurii przez Republikę Rzymską nastąpił szybki upadek języka etruskiego i około roku 200 p.n.e. został on zastąpiony przez łacinę z wyjątkiem izolowanych osad górskich, a także ceremonii religijnych, gdzie był nadal językiem kultu. <br />W czasach późnej Republiki tylko nieliczni wykształceni pasjonaci, np. Marek Terencjusz Warron umieli czytać etruskie teksty. Ostatnią znaną osobą z taką umiejętnością był cesarz Klaudiusz, który napisał słownik łacińsko-etruski (nie zachowany) na podstawie informacji uzyskanych od kapłanów etruskich. <br />Znajomość literackiego języka wśród Etrusków musiała być znaczna, (co zauważyli już Rzymianie) ? świadczą o tym liczne zachowane krótkie inskrypcje i epitafia. Według przekazów Liwiusza i Cycerona etruska literatura była bogata (jednak nie zachowała się do naszych czasów). <br />Wiadomo, że etruskie książki: <i>Etrusca Disciplina</i> były zbiorem opisów rytuałów religijnych; <i>Libri Haruspicini</i> opisywały sposoby wróżenia z wnętrzności zwierząt ofiarnych; <i>Libri Fulgurales</i> wyjaśniały sposoby wróżenia z błyskawic; <i>Libri Rituales</i>, gdyby zachowały się do naszych czasów, byłyby cennym źródłem informacji o etruskim życiu społecznym, politycznym i religijnym. <br />Jedyna zachowana księga etruska <i>Liber Linteus</i>, napisana na tkaninie lnianej, przetrwała w formie bandaży owijających mumię egipską. <br />Zapożyczenia z języka etruskiego znalazły się w języku łacińskim (są to przypuszczalnie takie wyrazy jak <i>elementum</i> [litera], <i>litterae</i> [pismo], <i>cera</i> [wosk], <i>harena</i> [piasek]), a za jego pośrednictwem wiele z nich (dotyczących głównie kultury) istnieje do dziś w językach europejskich, szczególnie w językach romańskich np. franc. <i>peuple</i> (lud), <i>fen?tre</i> (okno), <i>personne</i> (osoba), <i>automne</i> (jesień), <i>avril</i> (kwiecień). Wobec naszej nieznajomości języka etruskiego i skąpej liczby źrodeł takie pochodzenie tych wyrazów jest tylko hipotetyczne. <br /> <br />Większość badaczy zalicza go, wraz z lemnijskim i retyckim, do tyrreńskiej rodziny językowej. Z uwagi na brak wystarczającego materiału porównawczego, jego postulowane związki ze starożytnymi językami Cypru i Krety, należy uznawać za niesprawdzalne. Istniała również hipoteza o przynależności języka etruskiego do rodziny indoeuropejskiej. Jednak, z uwagi na zbyt małą liczbę podobieństw, została odrzucona przez większość językoznawców. Aczkolwiek, pewne podobieństwa, sugerować mogą pewien daleki związek (vide Języki indo-tyrreńskie). Zwolennicy tego punktu widzenia podają, następujące cechy j. etruskiego: końcówka dopełniacza ?s (pie. ?os), formy zaimka 1 os. l. poj. me/mini (pie. formy zawierające -me-), bierniki ca i ta na ?n (pie. ? m, w niektórych dialektach ? n), fleksyjność (pie. fleksyjny). Obok podobieństw typologicznych i morfologicznych, istnieją także podobieństwa leksykalne np. 3 ? ce (pie. treies), 7 ? semph (pie. séptm), 6 ? śa (pie. (s)uéks). Wobec braku <a href="http://www.krakowremonty.pl/index.php?wylewki=tynk" target="_blank">http://www.krakowremonty.pl/index.php?wylewki=tynk</a> przekonywającego materiału porównawczego, wątpliwa jest hipoteza Mario Alinei o związku z archaicznym węgierskim. <br /> <br />Alfabet łaciński, obecnie używany w większości krajów świata, pochodzi od alfabetu używanego przez Etrusków, przejętego i zmodyfikowanego następnie przez Rzymian. Jednak Etruskowie również zapożyczyli swój alfabet od Greków (w wersji pochodzącej z wyspy Eubea, używanej przez Greków w Italii), a Grecy przejęli ten alfabet od Fenicjan. <br /> <br />Językoznawcy zrekonstruowali fonemy tego języka (zapis wg Międzynarodowego Alfabetu Fonetycznego [IPA]): <br /><h3> Samogłoski</span></h3> <br /> <br />/a/</span> litera: A <br />/e/</span> litera: E <br />/i/</span> litera: I <br />/u/</span> litera: V <br /> <br /><h3> Spółgłoski</span></h3> <br /> <br />/h/</span> litera: H <br />/p/</span> litera: P <br />/p?/</span> litera: ? <br />/t/</span> litera: T <br />/t?/</span> litera: ? <br />/k/</span> litera: K <br />/ks/</span> litera: ? (inaczej niż w alfabecie jońskim i późniejszym ogólnogreckim, gdzie ? oznacza dźwięk /k?/</span>) <br />/ts/</span> litera: Z <br />/s/</span> litera: S <br />?</span> <br />/f/</span> litera: 8, FH <br />/w/</span> litera: F <br />/l/</span> litera: L <br />/r/</span> litera: R <br />/m/</span> litera: M <br />/n/</span> litera: N <br />/k?/</span> litera: ? (inaczej niż w alfabecie jońskim i późniejszym ogólnogreckim, gdzie ? oznacza dźwięk /ps/</span>) <br /> <br /> <br />Jest to tekst prawniczy z tabliczki <i>Tabula Cortonensis</i>, wykonanej z brązu: <br />aule ?alini (...) cu?ual (...) zilci ? lar?al ? c (...) u?us ? titlnal lari?alc ? ?alinis aule?la ? celtin?iti? s ? tar?minass ? ?parza ? in ? ?u?t cesu ratm ? ?u?iu ? ?u?iu?v? ? vel?es ? cu?us a ule?la ? vel?urus ? titlnis ? vel?uru?la. lar?alc ? c?latinas apnal ? lari?alc c? latinas ? titlnal <br /> <br />Najczęściej podaje się następujący porządek: <br /> <br />1 ? ?u(n), tu(n) <br />2 ? zal, esal <br />3 ? ci, ce <br />4 ? sa, śa <br />5 ? ma? <br />6 ? hu? <br />7 ? semph <br />8 ? cezp <br />9 ? nurph <br /> <br />Pojawiają się jednak głosy krytyczne, kwestionujące znaczenie hu? i śa, przypisując im raczej znaczenia odwrotne: hu? ? 4, a śa ? 6. Wynika to z faktu, iż podane powyżej liczby są oparte na analizie tzw. kości z Toskanii, które według zwolenników najbardziej rozpowszechnionego poglądu miały być w wykonywane tak, by suma wartości przeciwległych boków kostki była równa 7. Przeciwnicy argumentują, że jest to raczej norma współczesna (nie wszystkie odnalezione kości były wykonane w ten sposób) oraz analizując pozostały materiał, należałoby śa przypisać wartość 6, a hu? 4. <br />Ponieważ większość naszej wiedzy o liczebnikach bierzemy z inskrypcji opisujących wiek zmarłego czy datę, nie wiemy jak konstruowano liczby większe niż sto. Dziesiątki, z wyjątkiem dwudziestu (za?rum) zaznaczano przez zrostek ?al? np.: 30 ? ceala?/cial?, 50 ? muval?, śemphal? ? 70. Liczby ?naste? wyrażano dwoma sposobami. Liczby do 6 (lub 5?), dodawano do liczby dziesiątek, z kolei liczby od 6 (lub 7?) wyrażano, podobnie jak w łacinie, czyli odejmujac 1, 2 lub 3, przez dodanie do nich zrostku ?em (thunem, eslem, ciem) np.: 27 = 30 ? 3 = ciem cial?, 48 = 50 ? 2 = eslem muval?. Łacina, miała zresztą zapożyczyć go właśnie z etruskiego. Liczby od 10 do 16 miano tworzyć przez dodanie odpowiedniej liczby od 1 do 6 do śar (10). <br />Nie wiemy wiele o tym, jak konstruowano liczebniki porządkowe ? jedynym zaświadczonym jest ?un? ?pierwszy?. Znane nam liczebniki przysłówkowe tworzono za pomocą zrostku ?z/-zi/-ze np.: ?unz ? raz, eslz ? dwukroć, ciz ? trzykroć. <br /> <br /> <br />Mario Alinei <i>Etrusco: una forma arcaica di ungherese</i>, Bologna, Le edizioni del Mulino, 2003. <br />Giuliano Bonfante,Larissa Bonfante <i>The Etruscan Language: an Introduction</i>, Manchester, University of Manchester Press, 2002. <br />Mauro Cristofani et al. <i>Gli Etruschi: una nuova immagine</i>, Firenze, Giunti Martello, 1984. <br />Mauro Cristofani <i>The Etruscans: A New Investigation (Echoes of the ancient world)</i>, Orbis Pub, 1979. <br />Helmut Rix <i>Etruskische Texte</i>, G. Narr, 1991.(2 tomy).</span></td> </tr> </table></td> </tr> <tr> <td colspan="2" height="1" class="spaceRow"><img src="http://picsrv.fora.pl/subSilver/images/spacer.gif" alt="" width="1" height="1" /></td> </tr> </table>
fora.pl
- załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by
phpBB
© 2001, 2005 phpBB Group
Regulamin
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Galerie
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj